Khubarro wax ka qoray heshiiskii Abiy iyo Biixi ee Badda
Warbixin ay faafiyeen Kaaliyihii hore ee Wasaaradda Arrimaha Dibedda Maraykanka Tibor Nagy iyo Khabiir u dhashay Imaaraadka carabta oo wax ka dhiga Jaamacadda Texas Tech Mr. Joshua Meservey ayay diirrada ku saareen hirdanka dhinaca khayraadka Afrika iyo ka hortagga Argagixisada.
“Inkasta oo ay dad badani shaki ka qabaan heshiiska cusub ee ay Itoobiya iyo Somaliland ku dhawaaqeen, haddana waxa uu noqon karaa mid faa’iido u leh guud ahaan mandaqada Geeska Afrika, Masar iyo Badda Cas,”ayaa lagu yidhi Warbixinta ay qoreen labadaas khabiir.
Waxaa sidoo kale warbixinta lagu sheegay “Dalal badan oo shaki ka qaba heshiiska ay dhawaan ku caddeeyeen Itoobiya iyo Somaliland ee ah in Itoobiya laga kireeyo saldhig millatari oo badda ah, halka Itoobiyana ay ku aqoonsanayso madax-bannaanida Jamhuuriyadda Somaliland, kaasi oo dalalka mandaqada oo dhan u noqon kara faa’iido weyn”.
Somaliland oo ay warbixintani sheegtay in ay tahay dal ka madaxbannaanaa Soomaaliya in muddo ah, islamarkaana ay ku nool yihiin 7 malyan oo qof kaasoo leh in ka badan 500 oo mayl oo xeeb ah oo ku taalla badda cas. Ingriiska oo hore u gumaysan jiray, waxa ay xornimada ka qaateen bishii June 1960.
“Somaliland ayaa si mutadawacnimo ah ugu biirtay Somaliland Soomaalidii Talyaaniga xornimada ka qaatay waxaanay labadooduba samaysteen Jamhuuriyadda Soomaaliya. Midawgu waxa uu ahaa masiibo, ka dib markii Soomaaliya uu gacanta ku dhigay taliskii arxanka daraa ee General Siyaad Barre, oo isku dayay in uu burburiyo gobonimada Somaliland, oo uu xasuuqay kumanaan qof oo reer Somaliland ah oo rayid ah,” ayay qortay warbixinta.
Sidoo kale labada khabiir waxa ay sheegeen in Somaliland waxay ka go’day Soomaaliya oo ay toban sannadood oo dagaal lagu riiqday kadib la soo noqdeen madaxbannaanidoodii 1991kii oo ay dalkooda ka qabteen afti dadweyne oo jidaysay xaqa madax-bannaanida JSL. Waxana ay tilmaameen in Somaliland ay ku tallaabsatay dimuqraadiyad iyo dawladnimo shaqaynaysa. Iyadoo ergo xaqiiqo raadin ah oo midowga Afrika u soo diray Somaliland ay caddeeyeen inay istaahisho in loo aqoonsado qaran madax-bannaan.
Warbixinta labadaas xeel-dheere waxa ay ganafta ku dhufatay dooda Soomaaliya ee la xidhiidha in heshiiska Somaliland iyo Itoobiya uu sii xoojinayo kooxda Argagixisada ah ee Al-shabaab.waxana ay ku tilmaameen dacaayad Soomaaliya kula dagaallamayso Itoobiya.
Si kastaba ha ahaatee, heshiiskii kowdii bishii koobaad ee Jannaayo ee sanadkani 2024-ka magaalada Addis-Ababa ku dhexmaray Raysal wasaare Abiy Axmed iyo Madaxweyne Muuse Biixi ayaa dowladda federaalka ay ganafka ku dhufatay iyadoo hor-istaagtay dhaqan-galka heshiiskaasi, islamarkaana Itoobiya kaga adkaatay dagaalka diblumaasiyadeed.
Galmudugmirror
Hargaysa, Somaliland
